Twierdza była budowana w latach 1765 – 1777 z rozkazu ówczesnego króla Prus, Fryderyka II Wielkiego. Za projekt odpowiadał pruski inżynier Ludwik Wilhelm Regler, jednak poprawki do niego wprowadził sam władca. Forteca miała za zadanie stać na straży Śląska, który to Prusy zdobyły 15 lat przed rozpoczęciem jej budowy. W budowie brało udział nawet 4,5 tysiąca robotników, a jej ogromny koszt pokryto poprzez specjalny podatek ściągany w tym celu na Śląsku.

Fortecę oparto o dwa szczyty – Forteczną Górę i Ostróg (oba ponad 600 m n.p.m), niedaleko miasteczka Srebrna Góra na Dolnym Śląsku. Twierdza składa się z sześciu fortów i donżona, czyli centralnej wieży o przeznaczeniu militarnym i mieszkalnym, miejsca ostatecznej obrony, gdyby przeciwnik zdobył pozostałe zabudowania twierdzy. Nawiasem mówiąc, srebrnogórski donżon jest największy w Europie, a jego mury mają nawet 12 metrów grubości. W razie potrzeby, tunel prowadzący do środka mógł być szybko zasypany kamieniami i ziemią, tworząc 7-metrową zaporę, o wytrzymałości równej 5-metrowemu murowi z kamienia.

W obrębie fortecy znalazły się między innymi magazyny, dziewięć studni, zbrojownia z prochownią, kaplica, więzienie, szpital, warsztaty rzemieślnicze, a nawet browar. Twierdza mogła zgromadzić olbrzymie zapasy jedzenia i amunicji, dzięki czemu była w stanie wytrzymać aż do 6 miesięcy oblężenia. Na jej uzbrojenie składało się ponad 260 dział i moździerzy, a pruski garnizon liczył do 3 tysięcy ludzi.

W latach trzydziestych XIX wieku fortecę wykorzystywano jako więzienie, a w latach sześćdziesiątych nakazano jej likwidację. Przez następne lata była używana jako poligon doświadczalny dla pruskich artylerzystów. Pod koniec XIX wieku stała się obiektem turystycznym, a w trakcie II Wojny Światowej – więzieniem m. in dla schwytanych polskich oficerów, w tym dowódcy Obrony Wybrzeża, kontradmirała Józefa Unruga. Po wojnie, za sprawą radzieckich grabieży, twierdza niszczała, a stan ten poprawił się dopiero po roku 1965. W 2004 roku Twierdza Srebrnogórska została uznana za Pomnik Historii przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.

[the_grid name=”Srebrna Góra”]

Święto Twierdzy

W czerwcu 1807 roku wojska francuskie pod dowództwem Hieronima Bonaparte obległy twierdzę i ostatecznie nie zdobyły jej, ponieważ 7 lipca oba kraje podpisały traktat w Tylży. Co ciekawe, Srebrna Góra pozostała wtedy jedyną niezdobytą twierdzą na Śląsku. Obecnie co roku odbywa się Święto Twierdzy, podczas którego grupy rekonstrukcyjne odtwarzają wspomniane oblężenie. Galeria zdjęć z XIV edycji, która odbyła się 9 czerwca 2018, znajduje się poniżej, a w następnym akapicie można znaleźć krótkie nagranie przedstawiające przemarsz wojsk po bitwie.

[the_grid name=”Srebrna Góra Inscenizacja”]

Obecnie Twierdza jest obiektem otwartym dla zwiedzających i cyklicznie odbywają się w niej imprezy, takie jak pokazana na zdjęciach inscenizacja. Zachęcamy wszystkich miłośników historii do zobaczenia jej na własne oczy. Więcej informacji i mapa:

Zdjęcia: Wojciech Kruszyński

Write A Comment